از استقبال خوب شما بسیار سپاسگزاریم

زمان مطالعه: 5 دقیقه
12 مهر 1400

عبارت كارآفريني اجتماعي به سازمان هاي در حال رشدی اشاره دارد كـه هـدفشـان تـأمين نیازهاي اساسي انسان ها مي باشد به طوري كه تأمين اين نیازها از طريق سـازمان هـاي تجـاری و بخش خصوصي امكان پذير نمي باشد( سیلوس و همكـاران، 2005) از این رو هر تعریفی از كارآفريني اجتماعي بايستی جايگزین رويكـرد صـرفا اقتصـادي و تجـاري باشـد كـه کارافرینان تجاری دنبال می کنند. در واقع به زبان ساده تر کارآفرینی اجتماعی به فرایندی اشاره دارد که طی آن کارآفرینان به ساخت یا تغییر نهادها در سطح اجتماع محلی می پردازند و با بیان راهکارهایی مفید، برای کاهش مسائل اجتماعی چون فقر، بیسوادی، تخریب های زیست محیطی و … اقدام می کنند.

بی تردید کارآفرینان اجتماعی همواره در طول تاریخ حضور داشته اند، اما در گذشته از آن ها به عنوان متفکران، بشردوستان، نواندیشان، پرهیزکاران و یا رهبران بزرگ یاد میشده و بیشتر از آن که به جنبه های علمی دستاوردهای ایشان توجه شود، شجاعت، دلسوزی و بصیرت آنها زبانزد مردم بوده است. شاید بتوان از فعالیتهای محمد یونس در بنگالدش به عنوان اولین نمونۀ مشخص کارآفرینی اجتماعی یاد کرد که با تأسیس گرامین بانک و اعطای وام ها و اعتبارات خرد به زنان روستایی، توانمندسازی ایشان را تسهیل کرد و گامی در جهت فقرزدایی آن ها برداشت.

مركز كارآفريني اجتماعي كانادا موضوعات مختلف كـارآفريني اجتمـاعي را در دو طبقـه تعریف ميكند؛ نخست در بخش انتفاعي؛ در اين طبقـه كـارآفريني اجتماعی فعاليـت هـايي را شامل ميشود كه بر اهميت بخش خصوصي در جامعه و نقش اجتماعي اين بخش تأكيد میكنـد و به دنبال كسب مزايايي هستند كه «كارهاي خوب را بـه روش درسـت انجـام دهنـد» دوم بـه فعالیت هايي اشاره دارد كه رويكردهاي كارآفريني را در بخش غيرانتفاعي به منظـور افـزا یش اثـربخشي سازماني و پایداري در طولاني مدت تشويق مي کند.

كارآفرينان اجتماعي كساني هستند كه مسايل اجتمـاعي را شناسـايي و از اصـول كـارآفر يني براي سازماندهي و مديريت فعاليت هايي كه موجب تغييرات اجتماعي مي شوند استفاده مي كننـد. در حالي که كارآفرينان اقتصادي عملكرد خود را با مؤلفه هاي سود و بازگشـت سـرمايه ارزيابی می كنند. كارآفرينان اجتماعي موفقيـت خـود را بـا مؤلفـه اثـر گـذاري و ميـزان تـأثير در جامعـه می سنجند.

به رغم تحقیقات و پژوهش های متعدد، هنوز بر تعاریف و ویژگی های کارآفرینی اجتماعی و حوزه های نظری آن اجماعی وجود ندارد و همین امر موجب میشود تا برای تشخیص انواع اقتصادی آن از نوع اجتماعی اش سنجه ای وجود نداشته باشد. شایان ذکر است که پیوند میان کارآفرینی اجتماعی با نوع متعارف و مرسوم آن که همانا کارآفرینی اقتصادی و تجاری است، ناگسستنی است؛ زیرا کارآفرینی اجتماعی به مثابۀ پاسخی برای رفع مشکلات و پیامدهای توسعۀ کسب وکارهای بزرگ و شرکت ها و سازمان های چندملیتی شناخته می شود.

مدل کارافرینی اجتماعی:

مدل هاي متعددي در مورد كارآفريني اجتماعي وجود دارد،  يکی از اين مدل هـا مـدلي اسـت كه سليوان مورت و همكارانش(2002) با بهره گيري از ماهيت چندگانـه كـارآفر يني اجتمـاعي ارايه داده اند این مدل به لحاظ شمول مفاهيم مختلف كارآفريني اجتماعي بـه مـدل چنـد بعـدي مشهور است. ابعاد مختلف كارآفريني اجتماعي از ديدگاه سليوان مـورت و همكارانش به شرح زير مي باشد: 

نخست، كارآفرينان اجتماعي متعهد به ماموريت هاي اجتماعي بوده و براي دستيـابي بـه آن به دنبال ايجاد ارزش هاي اجتماعي بهتر از رقباي خود هستند كه نتيجـه آن در رفتارهـاي مختلـف كارآفرينان نمود پيدا ميكند. دوم، كارآفرينان اجتمـاعي واجـد قضـاوت هـاي متـوازن و متعـادل، يگانگي در هدف و آينده مداري در مواجهه با پیچيدگي هـاي مسـايل اجتمـاعي هسـتند. سـوم، كارآفرينان اجتماعي فرصت هايي را براي ايجاد ارزش اجتماعي بهتر كشف و شناسايی مـي كننـد. بالاخره اينكه، كارآفرينان اجتماعي ويژگي هـاي نـوآوري آينـده مـداري ریسـك پـذيری را در تصميم گیری های کلیدی و مهم خود در نظر مي گيرند. همه ابعاد كارآفريني اجتمـاعي عـلاوه بـر كاركرد جداگانه و منحصر به فرد، به ميزاني باهم ديگر همپوشاني نيز دارنـد. بـه همـين دليـل وجـود قلمرو مشترك بين ابعاد، مفهوم سازي روشن از كارآفريني اجتماعي را با مشكل مواجه ميكند.

شرکای کلیدی کارافرینان اجتماعی:

از جمله شرکایی كه كارآفرينان اجتماعي با آن ها همکاری می کنند و از حمايـت و پشـتیباني آن ها استفاده می کنند، بخش های  مختلف اجتماعي است این بخش هـا عبارتنـد از: بخـش دولـت، بخـش خصوصـي، نهادها، بنیادها، خیریه ها و دانشگاه ها.