از استقبال خوب شما بسیار سپاسگزاریم
یکی از صورت های مالی بسیار مهمی است که مورد استفاده مدیران یک سازمان قرار می‌گیرد، وضعیت نقدینگی شرکت است که تحت عنوان صورت گردش وجوه نقد و یا صورت منابع و مصارف وجوه نقد شناخته می‌شود. نمایش تغییرات وجوه نقد یا همان پول، کاری است که صورت جریان وجوه نقد نشان می‌دهد. به عنوان مثال، موجودی حساب بانکی، سرمایه‌گذاری کوتاه مدت و … که می‌توان هرکدام را به پول نقد تبدیل کند. در واقع صورت گردش وجوه نقد، فعالیت‌های یک کسب و کار را منعکس می‌کند.
معمولا در حسابداری صورت‌های مالی را به ۴ دستهٔ ترازنامه،صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت جریان وجوه نقد دسته‌بندی می کنند.
در حسابداری و تنظیم صورت های مالی مانند حساب عملکرد سود و زیان و ترازنامه مبنای تنظیم را بر تعهدی بودن قرار می دهند. این بدین معنی است که درآمدها و هزینه ها هنگام بدست آمدن و یا متحمل شدن ثبت میگردد نه وقتی واقعاً پولی به حساب صندوق یا بانک واریز و یا برداشت شده باشد. بنابرین حتی اگر در حساب سود و زیان که گزارش شده سودی نشان داده شود این بدان معنی نیست که همان سود به صورت نقد در دست بوده باشد. در اینجاست که صورت جریان نقدینگی میتواند تعدیلات مورد نیاز را انجام داده و میزان دقیق وجوه در دست و یا در بانک را نشان دهد.
یک مدیرمالی یا یک حسابدار متبحر و یا مدیران اجرایی که مسئول اداره یک سازمان اقتصادی میباشند و از روش سیستم حسابداری تعهدی استفاده مینمایند برای موفقیت در اداره بنگاه اقتصادی تحت امر خود به چند دلیل نیاز به صورت گردش نقدینگی دارند حتی بصورت ماهیانه؛
- ابزاری برای مشخص کردن عملکرد مالی یک سازمان است. صورت گردش نقدینگی نشان می‌دهد که شما دقیقاً چه میزان پول نقد در اختیار داشته که از آن میتوانید استفاده نمایید. این بدین معنی است که با خیال آسوده و بدون ریسک چه چیزی را میتوانید تهیه نموده و توانایی مالی چه کارهایی را ندارید.
- صورت گردش نقدینگی به شما تغییر در دارایی ها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در قالب جریان های نقدی و وجوه نقد نگه داشته شده نشان میدهند. این سه دسته اصلی حسابداری کسب و کار شما هستند و با هم معادله حسابداری را تشکیل میدهند که به شما امکان می‌دهد عملکرد خود را اندازه بگیرید.
- ابزاری برای ارزیابی توان ایجاد گردش وجوه نقد در آینده است، صورت گردش نقدینگی به شما اجازه میدهند جریان نقدی آینده را پیش بینی کنید. شما می توانید برای ایجاد پیش بینی جریان پول از صورت های جریان نقدی استفاده کنید، بنابراین میتوانید برای آینده میزان نقدینگی تجارت خود را برنامه ریزی کنید. این برای تهیه برنامه های تجاری بلند مدت مهم و بسیار ضرروی است.
- و از همه مهم ترارزیابی توان تأمین تعهدات پرداخت سود سهام و نیاز واحد به تأمین مالی خارجی است، اگر به دنبال دریافت تسهیلات از بانک و یا وام و یا متقاعد کردن سرمایه گذاران برای جذب سرمایه مورد نیازتان هستید حتماً به داشتن یک روش مطمئن که همانا ارائه صورت گردش حساب نقدینگی هستید.
- به همراه سایر صورت‌های مالی اساسی برای اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری مالی استفاده می‌شود.
- برای ارزیابی جریان‌های نقدی آتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قابل ذکر است که بر اساس استانداردهای بین المللی حسابداری IFRS(International Financial reporting standards) صورت جریان وجوه نقد (Cash Flow Statement) به ۳ قسمت تقسیم می‌شود. این بخش‌ها به‌صورت زیر هستند.
- جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی (Cash Flow from Operating Activities)
- جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری (Cash Flow from Investing Activities)
- جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های تأمین مالی (Cash Flow from Financing Activities)
جریان نقدی کسب و کار، شبیه به یک اقیانوس است. پرداخت هزینه‌ها جاری بوده و بازدهی‌ها شسته خواهند شد. پول نیز در کسب‌وکار دائماً در حال جذر و مد خواهد بود. شما می‌بایست جریان نقدی را دسته‌بندی کنید تا روند مدیریت وجوه نقد کنترل شود. صورت جریان وجوه نقد، فعالیت‌های یک کسب و کار را منعکس می‌کند.
اهمیت صورت جریان وجوه نقد
شرکتی در حال کار است و کاملاً سودآور به نظر می‌رسد؛ اما در عمل ممکن است تعهدات مالی شرکت به‌درستی اجرا نشود. تخلف در پرداخت به کارکنان، فروشندگان و طلبکاران شرکت را از هدف اصلی خود که کسب و کار است دور می‌کند. برای این که تصویری از جریان نقدی در یک دوره مشخص داشته باشید می‌بایست، یک صورت جریان از وجوه نقد تهیه کنید. نگاهی به‌صورت جریان در یک بازه زمانی مشخص، شرکت را برای پرداخت صورت حساب‌ها و انجام تعهدات مالی آماده خواهد کرد.
بخش‌های صورت جریان وجوه نقد
منابع اصلی جریان ورودی و خروجی وجوه نقد به شرح زیر هستند:
- فعالیت‌های عملیاتی
- بازده سرمایه‌گذاری و سود پرداختی در ازای تأمین مالی
- مالیات بر درآمد (تنها دارای جریان خروجی است)
- فعالیت‌های سرمایه‌گذاری
- فعالیت‌های تأمین مالی
- مبادلات غیرنقدی
- تسعیر ارز
تحلیل صورت جریان وجوه نقد چیست و چه کاربردی دارد؟
صورت جریان نقدی یا همان گردش وجوه نقد مشخص می کند یک واحد اقتصادی سرمایه خود را چطور خرج می کند، این سرمایه چطور وارد این کسب و کار می شود و در مجموع تحلیل صورت گردش وجوه نقد وضعیت کلی گردش وجوه نقد را در یک شرکت بررسی می کند و به تصمیم گیری کمک می کند.
صورت گردش وجوه نقد نشان دهنده همه نقدینگی های یک شرکت است که از طریق فعالیت ها و سرمایه گذاری های این شرکت به وجود می آید.
البته هیچ تعریف جهانی پذیرفته شده ای وجود ندارد. جریان نقدی در یک شرکت ممکن است بر اساس اعدادی که به عنوان جریان نقد به عنوان نقدینگی شناخته می شوند به وجود بیاید. برخی از مدیران مالی نیز جریان نقدی را حاصل جمع درآمدهای خالص یک کسب و کار و استهلاک آن می دانند.
اما تحلیل صورت جریان وجوه نقد این امکان را می دهد که نسبت هایی را برآورد کنیم. در واقع این تحلیل ها از نشانگرهایی بهره می برند تا کیفیت سرمایه گذاری جریان نقدی یک شرکت بررسی شود.
فعالیت‌های عملیاتی
کسب و کار جریانی از فعالیت‌های عملیاتی مانند درآمد حاصل از فروش محصولات یا ارائه خدمات، بهره و سود سهام را دریافت کرده و دیگر وجوه دریافتی را به نمایش می‌گذارد. خروج از فعالیت‌های عملیاتی شامل، هزینه حقوق و دستمزد مزایا و مالیات اشتغال، پرداخت به تأمین‌کنندگان و فروشندگان، مالیات بر درآمد، هزینه‌های آتی مانند اجاره، خدمات شهری، بیمه و … و مالیات‌های دیگر از کسب و کار و دیگر عملیات مربوط به پرداخت نقدی. فعالیت‌های عملیاتی در دو بخش تقسیم‌بندی می‌شوند:
- روش مستقیم
- روش غیرمستقیم
روشی که انتخاب می‌کنید با اطلاعات موردنیاز از صورت جریان نقد، ارتباط مستقیم دارد.
صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم
در این بخش، اقدامات مخصوص سرمایه و جریان فعالیت‌های عملیاتی نشان داده می‌شود.
- وجوه نقد حاصل از فروش = حساب‌های دریافتنی پایان دوره – حساب‌های دریافتنی در آغاز دوره + فروش
- وجوه نقد حاصل از ارائه خدمات = حساب‌های دریافتنی پایان دوره – حساب‌ها دریافتنی ابتدای دوره + درآمد خدمات
- وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه = موجودی پایان دوره – موجودی ابتدای دوره + هزینه مواد اولیه
- وجوه نقد پرداختی برای حقوق و دستمزد = حقوق پرداختنی پایان دوره – حقوق پرداختنی ابتدای دوره + هزینه حقوق
صورت جریان وجوه نقد به روش غیرمستقیم
این روش کمی پیچیده‌تر بوده و با درآمد خالص و عواملی در کاهش ارز آغاز خواهد شد. برای اینکه بخواهیم سود عملیاتی که از صورت سود و زیان حاصل می‌شود را به روش غیرمستقیم حساب کنید باید بدانید که تنها شش عامل بر روی سود عملیاتی تأثیر دارند:
اول: تعیین سود عملیاتی که شامل صورت سود و زیان می‌شود.
دوم: تعدیل هزینه‌های غیر نقدی که شامل: هزینه‌های استهلاک و هزینه‌های غیر نقدی که شامل مزایای پایان خدمت و … می‌شود – موجودی‌ها – حساب‌های پرداختنی – حساب‌های دریافتنی – پیش دریافت‌ها – پیش‌پرداخت‌ها – هزینه استهلاک و هزینه‌های غیر نقدی، همواره به سود عملیات افزوده می‌شوند.
مواردی که حتماً می‌بایست اضافه گردند:
- کاهش در حساب‌های دریافتنی
- کاهش موجودی‌ها
- افزایش دادن در حساب‌های پرداختنی
مواردی که حتماً می‌بایست کسر شوند:
- افزایش دادن در حساب‌های دریافتنی
- کاهش دادن در حساب‌های پرداختنی
- افزایش دادن موجودی‌ها
بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختنی برای تأمین مالی
ساختار سرمایه واحد تجاری نباید بر ارائه خالص جریان نقدی که از فعالیت‌های عملیاتی ناشی می‌شود، تأثیرگذار باشد؛ بنابراین پرداخت‌های مرتبط با سود و کارمزد تأمین مالی می‌بایست به‌صورت جداگانه نمایش داده شود. همچنین نحوه ارائه صورت جریان وجوه نقد می‌بایست با سایر صورت‌های مالی اساسی هماهنگی داشته باشد. در ادامه خواهیم داشت:
- سود سهام دریافتی = سود سهام دریافت شده در آغاز دوره + درآمد حاصله از سود سهام – سود سهام دریافتنی پایان دوره
- سود سهام پرداختی = سود سهام پرداختنی در آغاز دوره + سود مصوب شده سهام – سود سهام پرداختنی پایان دوره
- بهره دریافتی = بهره دریافتنی در آغاز دوره + درآمد حاصله از بهره – بهره دریافتنی پایان دوره
- بهره پرداختی = بهره پرداختنی ابتدای دوره + بهره تخصیص شده به دارایی + هزینه بهره + بهره پرداختنی در انتهای دوره
مالیات بر درآمد
جریان‌های نقدی که با مالیات بر درآمد مرتبط است برای کاربران صورت‌های مالی، اهمیت فراوانی دارد. مجموع جریان‌های نقدی که با مالیات بر درآمد ارتباط دارد در سرفصل جداگانه‌ای در صورت جریان وجوه نقد، منعکس می‌شود. مالیات پردرآمد پرداختی = ذخیره مالیات در آغاز دوره + پیش‌پرداخت مالیات انتهای دوره + مالیات دوره جاری – ذخیره مالیات پایان دوره – پیش‌پرداخت مالیات ابتدای دوره + تعدیلات سنواتی تأثیرگذار – تعدیلات سنواتی بدون اثر.
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری از تحصیل و واگذاری دارایی‌های بلندمدت و مابقی سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت را شامل می‌شود. این فعالیت‌ها همچنین شامل جریان‌های مربوط به تحصیل و فروش سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت، بلندمدت، وجوه در ارتباط با دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود و همچنین پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری می‌شود.
وجوه پرداختی برای تحصیل = حساب‌های پرداختنی در آغاز دوره + افزودن دارایی ثابت – حساب‌های پرداختنی در انتهای دوره. وجوه دریافتی برای فروش = سود (زیان) حاصل واگذاری + کاستن دارایی ثابت (ارزش دفتری) + حساب‌های دریافتنی مربوط به آغاز دوره – حساب‌های دریافتنی مربوط در انتهای دوره
فعالیت‌های تأمین مالی
جریان‌های نقدی که از فعالیت‌های تأمین مالی ناشی می‌شود، شامل تأمین‌کنندگان منابع مالی جداگانه از واحد تجاری و بازپرداخت اصل آن می‌شود. فاش کردن جداگانه جریان‌های نقدی مزبور برای پیش‌بینی جریان‌های نقدی آینده لازم برای اجرای تعهدات به تأمین‌کنندگان منابع مالی واحد تجاری سودمند است. مثال‌هایی از جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های مالی بدین شرح خواهد بود:
- جریان‌های نقدی ورودی دریافت‌های نقدی که از صادر شدن سهام حاصل شده است. دریافت‌های نقدی که صادر شدن اوراق مشارکت، وام‌ها و سایر تسهیلات کوتاه و بلندمدت حاصل می‌شوند.
- جریان‌های نقدی خروجی. بازپرداخت وام‌ها، اوراق مشارکت و سایر تسهیلات دریافتی. پرداخت کردن حصن اصل قسط‌های اجاره به شرط مالکیت
مبادلات غیر نقدی
مبادلات و رویدادهای سرمایه‌گذاری که نیازی به مصرف وجه نقد ندارند. نمونه مبادلات غیر نقدی که می‌بایست در یادداشت‌ها فاش شوند:
- به دست آوردن دارایی‌های ثابت مشهود در ازای تسهیلات مالی
- به دست آوردن دارایی‌های ثابت مشهود در ازای صدور سهام
- مبادله کردن موجودی مواد اولیه یا موجودی کالای تولیدشده با دارایی ثابت مشهود
- افزودن سرمایه از محل مطالبات حال شده بستانکاران
- جایگزین کردن وام‌های بلندمدت با دیگر وام‌های بلندمدت
تسعیر ارز
در موارد زیر، تعدیل‌های انجام‌شده برای حساب کردن جریان‌های نقدی در سرفصل‌های اصلی مرتبط، منظور خواهد شد.
-
- اگر بخشی از سود یا زیان از تسعیر معاملات عملیاتی تسویه شده یا مانده‌های عملیاتی تسویه نشده به‌وسیله استانداردهای حسابداری به سود و زیان عملیاتی دوره در نظر گرفته نشده باشد.
- اگر سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات غیرعملیاتی تسویه شده یا مانده‌های غیرعملیاتی تسویه نشده در حساب کردن سود عملیاتی دوره در نظر گرفته‌شده باشد.
- مورد زیر به‌عنوان یکی از عامل‌های مطابقت بین مانده اول دوره و پایان دوره وجه نقد در صورت جریان وجوه نقد ارائه خواهد شد. هر وقت سود یا زیان ناشی از تسعیر وجه نقد در حساب کردن سود یا زیان عملیاتی دوره در نظر گرفته شده باشد.
