از استقبال خوب شما بسیار سپاسگزاریم

زمان مطالعه: 5 دقیقه
15 آبان 1400

مدیریت منابع انسانی استراتژیک، حوزه ای میان رشته ای است که از تلفیق مطالعات مدیریت منابع انسانی و مدیریت استراتژیک حاصل شده است و به موضوعاتی همچون مدیریت منابع انسانی، سرمایه انسانی سازمان و عملکرد سازمان می پردازد. مدیریت منابع انسانی استراتژیک به سطح سازمانی و منابع انسانی استراتژیک به سطح فردی مربوط می شود.

منابع انسانی استراتژیک از دانش، مهارت ها، توانایی ها، حالات و ویژگی های روان شناختی، شبکه های ارتباطی، اعتبار اجتماعی، ساختارها، فرایندها، رویه ها، هنجارها، ارزش ها و اعتقاداتی برخوردار هستند که باعث ایجاد تفاوت و رقابت در سازمان ها می شوند و می توانند از راه مدیریت منابع انسانی تحت تأثیر قرار گیرند.

استراتژي در ابتدا يك واژه نظامي بود كه در فرهنگ لغات آكسفورد چنين تعريف شده اسـت: «هنريك فرمانده كل قوا، هنر طراحي و هدايت عمليات بزرگ نظامي و مانورهاي بزرگ.» اين تعريف با مفهوم استراتژي كه در تجارت، سازمان هاي دولتي يا خصوصي استفاده ميشود چندان ارتباط ندارد، اما حداقل حاوي اين پيام است كه استراتژي يك هنر اسـت و ايـن كـه مـسئوليت نهـايي عواقب و دستاوردهاي آن متوجه رأس سازمان است.
دراكر (١٩٥٥) تصميم هاي استراتژيك را چنين تعريف ميكند: «كليه تصميم هاي مربوط بـه اهـداف شركت و راه هاي رسيدن به آن.»
چندلر(١٩٦٢): استراتژي عبارت است از تعيـين اهـداف و آرمـان هـاي بلندمـدت و اساسـي يـك شركت.
چايلد (١٩٧٢): استراتژي مجموعه اي از انتخاب بنيادي يا حساس است درباره نتايج يـك فعاليـت و ابزار انجام آن.
كي (١٩٩٩) :استراتژي كسب و كار به هماهنگي بين قابليت هاي نهفته و دروني شـركت بـا محـيط بيروني اش مي پردازد.

مفاهيم كليدي استراتژي
سه مفهوم كليدي استراتژي عبارت است از:
• مزيت رقابتي: نصيب شركتي ميشود كه براي مشتريانش ارزش قائل ميشود.
• قابليت هاي متمايز: فرصت هاي فراروي شركت براي حفظ مزيت رقابتي به وسيله قابليت هـاي آن تعيين ميگردد.
• هماهنگي استراتژيك: به معناي حداكثر كردن هماهنگي مزيت رقابتي يك شركت با قابليت هاي آن شركت و همچنين به معناي حداكثر كردن منابع با فرصت هـاي موجـود در محـيط بيرونـي است.

نگرش سيستماتيك به طراحي استراتژي
از حيث نظري فرآيند طراحي استراتژي در برگيرنده اقدامات زير است:
١) تعريف هاي مأموريت؛
2) تعيين اهداف؛
3) انجام پويش هاي محيط داخلي و خارجي سازمان براي ارزيابي نقاط قوت و نقاط ضـعف داخلـي و فرصت ها و تهديدهاي خارجي؛
4) تجزيه و تحليل استراتژي هاي موجود براي تعيين انطباق آن ها با توجه بـه ارزيـابي هـاي داخلـي و خارجي؛
5) تعريف قابليت هاي متمايز سازمان با توجه به اين تجزيه و تحليل؛
6) تعريف مسائل اصلي استراتژيك برخاسته از تجزيه و تحليل هاي قبلي؛
7) تعيين استراتژي هاي كاري (در سطح وظيفه) و كلان (در سطح بنگاه) شـركت بـراي حـصول بـه اهداف و مزيت رقابتي با توجه به مسائل اصلي استراتژيك؛
8) تهيه طرح هاي استراتژيك يكپارچه براي اجراي استراتژي ها؛
9) اجراي استراتژي ها؛
10) نظارت بر اجرا و بازبيني استراتژي هاي موجود يا طراحي استراتژي هاي جديد در صورت لزوم.

شرح وظایف مدیر استراتژیک منابع انسانی

همان‌طور که گفتیم منابع انسانی در یک سازمان از درجه اهمیت بالایی برخوردار است؛ پس به همین دلیل می‌توان گفت مدیریت منابع انسانی از حساس‌ترین واحد‌های یک سازمان است و مدیر آن باید با حساسیت و دقت بالا انتخاب شود. مدیر منابع انسانی دارای وظایف زیادی است. شرح وظایف یک مدیر منابع انسانی را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد.

  • استخدام و انتخاب نیرو
  • برنامه‌ریزی نیروی منابع انسانی
  • تحلیل و طراحی مشاغل
  • کمک به رشد و توسعه سازمان
  • آموزش کارکنان و تربیت مدیران
  • طراحی سیستم بهداشت و ایمنی
  • ارزیابی عملکرد منابع انسانی به صورت مداوم
  • کنترل فرهنگ فضای محیط کار
  • حل مشکلات و اختلافات بین خود کارکنان یا بین کارکنان و مدیر
  • تعیین حقوق و مزایای کارکنان

تعريف مديريت استراتژيك منابع انساني
مديريت استراتژيك منابع انساني عبارتست از: كلية فعاليت هاي مؤثر بر رفتار افراد در برانگيختن آن ها به طراحي و اجراي نيازهاي استراتژيك شركت( شولر١٩٩٢).
الگوي تخصيص برنامه ريزي شده منابع انساني و انجام فعاليت هاي مورد نظر براي كمك به شركت در وصول به اهدافش(رايت و مكماهان١٩٩٢).

مفهوم مديريت استراتژيك منابع انساني
مديريت استراتژيك منابع انساني چهار معني دارد:
1) استفاده از برنامه ريزي؛
2) نگرشي ثابت به طراحي و مديريت سيستم هاي پرسنلي؛
3) هماهنگ و همخوان كردن سياست ها و فعاليت هاي مديريت منابع انساني با استراتژي شـفاف و روشن شركت؛
4) به كاركنان سازمان به ديده يك ”منبع استراتژيك“ براي حصول به ”مزيت رقابتي“ نگريستن.

اهداف مديريت استراتژيك منابع انسانی
هدف اساسي مديريت استراتژيك منابع انساني، خلق قابليت استراتژيك از طريـق تـضمين و مطمـئن شدن از اين نكته است كه سازمان از كاركنان ماهر، متعهد و باانگيزه براي تلاش در راستاي حـصول بـه مزيت رقابتي پايدار برخوردار است. هدفش ايجاد حس هدفمند و جهت دار بودن در محيط هاي اغلب پرتلاطم است، تا بدين وسيله نيازهاي تجاري سازمان و نيازهاي فردي و گروهـي كاركنـانش از طريـق طراحي و اجراي برنامه ها و سياست هاي منسجم و عملي منابع انساني تأمين شود.

مدل هاي مديريت استراتژيك منابع انساني
مدل مبتني بر كسب و كار (model oriented business the): رايت واسنل (١٩٩٨) پيشنهاد كرده اند كه در يك شركت مديريت استراتژيك منابع انساني به آن دسته از فعاليت هاي منابع انساني مـيپـردازد كه سابقاً براي تقويت استراتژي رقابتي شركت اجرا ميشده اند.
مدل هماهنگي استراتژيك (model fit strategic the): واكـر (١٩٩٢) مـديريت اسـتراتژيك منـابع انساني را به عنوان ابزار ايجاد تعادل و توازن بين مديريت منابع انساني با محتواي اسـتراتژيك كـسب و كار تعريف ميكند.