دو اصطلاح سفارشی سازی (Customization) و شخصی سازی (Personalization)  برای مدت طولانی است که دو عبارت محبوب در دنیای توسعه یافته هستند و معمولاً به جای یکدیگر به کار می‌روند اما در نهایت بین این کلمات تفاوت وجود دارد. البته باید به یاد داشته باشیم که هردو یک هدف مشترک را دنبال می کنند و آن ایجاد یک تجربه بهتر برای مشتری است.

شباهت سفارشی سازی و شخصی سازی در این است که؛ هر دوی آن‌ها به این نکته اشاره دارند که محصول ارائه شده به مشتری دارای مشخصات کاملاً ثابت نیست و بخشی از ویژگی‌های آن، قابل تغییر است.

با سفارشی سازی و یا شخصی است که مشتری همان چیزی را دریافت خواهد کرد که به آن علاقه دارد و مناسب با نیاز شخص خود اوست. در این صورت به برند شما نیز وفادارتر خواهد شد چرا که این حس را منتقل می‌کنید که مشتری نیز جزئی از شماست. اما از سویی دیگر بحث هزینه آن است که خب طبیعتاً سفارشی سازی عکس اقتصاد مقیاس یا تولید انبوه است و هزینه سرانه محصول را افزایش خواهد داد و شما مجبورید به قیمت گرانتری فروش داشته باشید که قطعا مشتری این موضوع را خواهد پذیرفت که برای دریافت یک محصول خاص باید هزینه ای خاص هم پرداخت کند.

سفارش سازی: 

درسفارشی سازی اکثر کارها توسط کاربر انجام می شود. مثلا یک برنامه یا سرویس به طوری طراحی می شود که کاربر نیازهای خاص خود را با آن رفع کند و حق انتخاب های مختلفی در رابطه با برنامه داشته باشد مثلا بتواند یک زبان مختلف انتخاب کند و یا منوهای مختلف برنامه را با توجه به خواست خود کم و زیاد کند. 

برای مثال در نرم افزار انار، سه بسته مختلف برای کاربر درنظر گرفته شده که کاربر می تواند با توجه به خواسته خود، یکی از سه بسته را انتخاب کند و یا در شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام و فسبوک کاربر این حق را دارد که صفحات دلخواه خود را انتخاب کند و در دسترس داشته باشد.

پس در ای حالت، کسب و کار شما امکانات مختلفی درنظر می گیرد و مشتری با توجه به خواست و علاقه خود، حق انتخاب دارد.

شخصی سازی:

در شخصی سازی، می توانیم رضایت مشتری را به نحو بیشتری جلب کنیم. در این حالت، سایت ها و اپلیکیشن های مختلف براساس اطلاعاتی که در مراحل قبلی از مشتریان جمع آوری کرده و در پایگاه داده های خود نگهداری می کند،به مشتری پیشنهادهایی می دهد. برای مثال ممکن است شما همین الان در گوگل یک کلمه را سرچ بزنید و نتایجی را ببینید که کاملا متفاوت با سرچ همین کلمه در منطقه جغرافیایی دیگری است. درواقع گوگل با توجه به منطقه جغرافیایی و یا سابقه سرچ ما، نتایج متفاوتی را ارائه می دهد. یا دریک مثال روشن تر زمانی است که شما به یک مکان آشنا برای خرید می روید و صاحب مغازه به خاطر آشنایی قبلی با شما و اطلاعاتی که از شما دارد، جنس هایی را به شما پیشنهاد می دهد که می داند با سلیقه شما همخوانی دارد، این یک مثال خیلی ساده از شخصی سازی بود که مفهوم آن را کامل درک کنید.

پس در این حالت نیز، کسب و کار شما علاوه بر داشتن امکانات مختلف، براساس اطلاعاتی که از مشتری دارد، پیشنهاد و مشاوره نیز ارائه می دهد.

مشتری سازی:

علاوه بر دوحالت فوق، یک حالت سوم نیز وجود دارد که آن را به اصطلاح مشتری سازی می گویند. در این حالت، قبل از ساخت، مشتری تمام ویژگی های مدنظر خود را به تولید کننده یا ارائه دهنده خدمت توضیح می دهد و تولید کننده باید با توجه به نیازمشتری، کالا را تولید کند و یا خدمت را ارائه دهد. البته در این حالت نیز، معمولا صفر تا صد درخواست مشتری اجرا نمی شود، چرا که مشتری فقط ممکن است روی ظاهر خواسته ای داشته باشد که در دنیای واقعی، اجرای آن با مشکلاتی همراه باشد. پس در این حالت نیز، باید خواسته مشتری را شنید، بررسی کرد و با مشورت با مشتری، کالا یا خدمتی را که می خواهد ارائه داده شود.