از استقبال خوب شما بسیار سپاسگزاریم

زمان مطالعه: 5 دقیقه
2 تیر 1400

انجام مطالعه بازار و در خلال آن بررسی وضعیت عرضه و تقاضا، دو عنوان مهم در بررسی صنعت هستند که در هر طرح کسب‌وکاری باید روند کلی آن­ها در پنج سال گذشته بررسی‌شده و یک روند کلی برای آن تعیین شود تا بتوان اقدام به ‌پیش­بینی وضعیت عرضه و تقاضا برای پنج سال آینده نمود.

یکی از گام های مهم در طرح های توجیهی مطالعه بازاراست و یکی از آیتم های مطالعه بازار بررسی عرضه و تقاضای محصول می باشد. که باید طی آن عرضه و تقاضای محصول تولیدی یا خدمت ارائه شده طی چند سال گذشته بررسی شود و با روش های معینی پیش بینی های مشخصی برای آینده هم صورت گیرد که در نهایت با تحلیل موازنه ای که صورت می پذیرد، وضعیت محصول تولیدی از نظر کشش بازار و اینکه آیا محصول مورد نظر در بازار به فروش خواهد رسید یا خیر بررسی هایی انجام می شود.

عرضه:

عرضه عبارت است از جریان کالا و خدمات به بازار برای برآوردن تقاضا. در تعریفی دیگر می‌توان گفت که عرضه یعنی مقدار کالا و خدماتی که تولیدکنندگان حاضرند در قیمت‌های مختلف در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند. معمولا وضعيت عرضه را با توجه به وضعيت توليد داخلي و واردات از 5 سال گذشته محاسبه می کنند. 

  • توليد داخلي:

در اين بخش با توجه به صنعتی که در آن فعالیت دارید، اطلاعاتی مانند تعداد واحدهاي فعال، ظرفيت اسمي، ظرفيت عملي و روند توليد طي سالهاي گذشته را بررسی می کنید.

در اين بخش متناسب با هر صنعت در صورت امكان واحدهاي فعال در سه مقياس واحدهاي كوچك، واحدهاي متوسط و بزرگ قابل تقسيم بندي مي‌باشد. در اين بين در مورد طرح‌هايي كه بخش قابل توجهي از نياز بازار توسط تعداد محدودي از واحدها تأمين مي‌شود، بررسي وضعيت عملكرد اين واحدها ضروري می‌باشد. به عنوان مثال در مورد چیپس بررسي وضعيت عملكرد چند شركت اصلي فعال در اين صنعت (نظير مزمز، چی توز و… ) كه سهم بالايي از بازار را در اختيار دارند ضروري مي باشد.

آمار و اطلاعات مربوط به عرضه داخلي يك محصول، با توجه به نوع محصول از منابع زير قابل استخراج مي‌باشد:

– وزارت صنعت، معدن، تجارت

– مركز آمار ايران

– بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران

– اتحاديه‌ها و انجمن هاي تخصصي

– سازمان‌ها و وزارتخانه‌هاي مرتبط با صنعت مورد بررسي

– واحدهاي اصلي توليد كننده محصول

– پژوهش‌ها و مطالعات انجام شده پيشين

– پايگاه‌هاي اطلاع رساني داخلي و خارجي

– ساير منابع در دسترس

  • واردات

حجم واردات محصول مورد بررسي باید طي سال‌هاي گذشته ارائه گردد. در اين بخش لازم است موارد ذيل مورد توجه قرار گيرد:

-تعرفه‌ها و سود بازرگاني

-شناخت دقيق كد تعرفه گمركي تخصيصي به محصول مورد بررسي

-ارائه كشورهاي مبداء و ميزان واردات از هر كشور كه محصول از آنجا وارد شده است.

-بررسي و تحليل كارشناسي ميزان واردات رسمي و غيررسمي و تفكيك آن‌ها

-ارائه ميزان و ارزش واردات كالاي مورد بررسي  

تقاضا

تقاضا به میل، خواست و توانایی یک فرد، برای دریافت کالا یا خدمات اطلاق می­شود.  به یاد داشته باشید که تمایل به ‌خودی‌خود نشان‌دهنده تقاضا نیست، زیرا علاوه بر تمایل، مصرف‌کننده باید وجه لازم یا توانایی پرداخت برای تبدیل تمایل خویش به تقاضا را داشته باشد. وضعیت تقاضا را نیز معمولا با توجه به تقاضای داخلی و خارجی از 5 سال گذشته محاسبه می کنند.

  • تقاضاي خارجي (صادرات)

در اين بخش اطلاعات مربوط به صادرات بررسی می‌شود که توجه به سه نكته ضروري مي‌باشد:

-شناخت دقيق كدهاي تعرفه گمركي مربوط به كالاي مورد بررسي

-بررسي و تحليل وضعيت صادرات به لحاظ ميزان صادرات رسمي و غيررسمي

-تحليل كمي و كيفي وضعيت صادرات به لحاظ تركيب صادرات، ارزش وزني و ريالي صادرات.

اطلاعات مربوط به ميزان صادرات از منابع مختلف ذيل قابل حصول است:

– سالنامه بازرگاني خارجي جمهوري اسلامي

– فعالان صنعت و بازرگانان

– اتاق‌هاي بازرگاني

– ساير منابع

  • تقاضاي داخلي

براي بررسي وضعيت تقاضای داخلی با توجه به نوع صنعت و کالا و خدمات ارائه شده اطلاعات مربوط به همان گروه را بررسی کنید. معمولا از شاخص مصرف ظاهري و برآورد ميزان مصرف گروه‌هاي مصرف كننده كالا در سطح جامعه برای بررسی تقاضا استفاده می کنند.

روش های پیش بینی

  1.  روش اقتصادسنجي
  2. روش روند گذشته (تداوم روند قبلي)
  3. روش سطح مصرف (مصرف سرانه)
  4. روش ضريب مصرف
  5.  فرايند ماركو
  6.  روش روند متغير
  7. روش تحليل بودجه خانوار
  8. روش مقايسه بين المللي
  9. استفاده از شاخص‌هاي راهنما